Özgül Fobi
Günlük hayatımızda kişisel tecrübelerimizle veya öğrenmeler yoluyla bir sürü korkularımız vardır. Asansöre binmekten, uçağa binmekten, kedi-köpekten, iğneden korkma gibi korkuların en az bir tanesini ya siz yaşamışsınızdır ya da etrafınızda yaşayan biri vardır. Çoğu zaman bu korkular hayatımızın akışını bozmadığı için klinik anlamda “fobi” olarak adlandırılmazlar. Yine fobiler halk arasında en çok bilinen ve en doğal karşılaşılan ruhsal rahatsızlıklardan birisidir. Özellikle klostrofobi((kapalı yer korkusu), akrofobi (yükseklik korkusu), hayvan kaynaklı, iğne fobisi gibi fobiler çok sık yaşanmakta ve bilinmektedirler. Eğer sizde bu korkulardan bazılarını yaşıyorsanız fakat bu korkulardan kaynaklı hayatınız etkilenmiyorsa endişe etmenize gerek yok. Eğer ki, bu korkulardan dolayı örneğin asansör kullanmaktan korktuğunuz için her gün 15 kat inip çıkmak zorunda kalıyorsanız veya uçakla 1 saatte gideceğiniz mesafeyi sürekli olarak korkularınız sebebiyle 15 saat gitmek zorunda kalıyorsanız, hemşiresiniz fakat iğne-kan fobiniz varsa gibi hayatınızı etkileyecek derecede bu korkuları yaşıyorsanız bir uzmana başvurmak sizin için yararlı olacaktır. Ve güzel haber; fobilerden kurtulmak diğer psikolojik rahatsızlıklara nispeten daha kolay çözülebilen bir rahatsızlıktır. Fobiler genellikle çocukluk döneminde başlar, çocukluktan itibaren veya 20’li yaşların ortalarında başlama eğilimindedirler. Şiddeti ileri yaşlarda azalma eğilimindedir. Korkuların aile içinde geçiş gösterdiği de oldukça karşımıza çıkan bir durumdur. Ve genellikle kadınlarda erkeklere oranla 2-4 kat daha fazla yaşanmaktadır. Yaşam boyunca özgül fobi belirtisi gösterme oranı %14’tür.
Özgül fobileri özetleyecek olursak, özgül fobi; en az 6 ay boyunca süren belli bir nesne etkinlik ya da duruma yönelik mantıksız ve ısrarlı korkulardır. Buradaki mantıksız ve ısrarlı kısmının altını çizmek istiyorum. Örneğin apartmanınızdaki asansörün her gün bozulduğunu düşünelim. Kendi apartmanınızdaki asansöre binmekten korkuyorsanız burada korku mantıklı bir korkudur. Fakat o asansör bir kere bozulduğu için artık hiçbir asansöre binmiyorsanız buradaki korku mantıksız bir korku olur. Diyelim ki asansörünüz o ay içinde birkaç kez bozulmuştu fakat daha sonra aylarca bozulmadı ve üzerinden aylar geçti. Siz hala asansöre binmekten korkuyorsanız mantıklı korku, mantıksız ve ısrarlı korkuya dönüşür.
Yukarıda bahsettiğimiz durumlar elbette size tanıdık gelmiştir. Eğer bu korkulardan işlevselliğinizi bozacak derecede yaşıyorsanız bir uzmandan yardım almanızı tavsiye ederiz.